W wyobrażeniu przeciętnego chrześcijanina stworzony przez Boga wszechświat składa się zasadniczo z trzech części: nieba, ziemi i piekła. Jednak uważni czytelnicy Pisma Świętego odkrywają szybko, że biblijny obraz kosmosu jest nieco bardziej skomplikowany.

Ani razu w swoich listach Paweł nie pisze o świecie duchowym po to, żeby zaspokoić ciekawość swoich czytelników, lecz zawsze albo po to, by na ich tle wyraźniej ukazać wyjątkowość, chwałę i całkowitą wystarczalność Chrystusa, albo po to, by zachęcić odbiorców do gorliwszego naśladowania Go w codziennym życiu.

Starotestamentowi bogowie nie zniknęli – dalej zasiedlają niebo i ziemię, zwodząc narody i walcząc z ludem Bożym. Nadchodzi jednak ich koniec, a to za sprawą Chrystusa, który zwyciężył ich przez swój krzyż i zmartwychwstanie.

Dopiero w literaturze międzytestamentowej szatan staje się Szatanem: postać pełniąca funkcję oskarżyciela na dworze JHWH, która w Księdze Hioba weszła w dyskusję z Bogiem, w pismach apokryficznych przeradza się w największego wroga nie tylko Bożego ludu, ale również samego Boga. W niniejszym artykule przyjrzymy się źródłom koncepcji Szatana w Starym Testamencie, rozwojowi tej koncepcji w pismach apokryficznych oraz temu, co na temat naszego arcywroga pisał apostoł Paweł.

Wielu czytelników może się już w tym miejscu zdziwić – czy chrześcijaństwo nie jest religią monoteistyczną, a więc głoszącą istnienie jedynego Boga Stwórcy? A jednak w pismach Pawła słowo theos (θεός) pięć razy pojawia się w odniesieniu do innych bytów duchowych. By zrozumieć, co w tych pięciu przypadkach apostoł ma na myśli, należy uważnie przyjrzeć się temu, co na temat bogów jako realnie istniejących bytów ma do powiedzenia Stary Testament.